Witamina K dzieli się na trzy formy K1, K2 i K3. Witamina K1 czyli filochinon występuje w produktach roślinnych i jest związana z krzepnięciem. Podaje się ją np. noworodkom żeby wspierać krzepnięcie krwi. Jeśli mamy problemy z syntezą witaminy K1 to możemy mieć problem z krzepnięciem krwi. Witamina K2 czyli menachinon jest produkowana przez bakterie jelitowe w jelicie grubym. Witamina K3 – inaczej menadion. To syntetyczna pochodna witaminy K, rozpuszczalna w wodzie i cechująca się wyższą przyswajalnością niż naturalna witamina K1.
Witamina K jest niedocenianą oraz mało znaną witaminą. Jednak ilość korzyści zdrowotnych jest tak duża, że powinno się spożywać ją codziennie.
Właściwości witaminy K:
- Zapobiega powstawaniu zmarszczek, ale także odwraca częściowo proces starzenia się skóry. Kolagen oraz elastyna to dwa główne składniki skóry, które nadają jej jędrność oraz elastyczność. Wraz ze starzeniem się organizm traci zarówno kolagen, jak i elastynę, a z tym młody wygląd. Komórki skóry uwalniają białko, które nazywa się matrix-GLA. Białko to zapobiega zwapnieniu elastyny w skórze. W wytwarzaniu tego białka bierze udział witamina K2. Witamina K zapewnia młody wygląd skórze.
- Zapobiega powstawaniu żylaków. Zwapnienie żył jest jedną z przyczyn powstawania żylaków. Witamina K2 bierze udział w wytwarzaniu białka matrix-GLA. Białko to zapobiega zwapnieniu żył
- Zapobiega cukrzycy. Witamina K pomaga naszemu organizmowi regulować poziom cukru we krwi, a to wszystko dlatego, że witamina K zwiększa wrażliwość komórek na insulinę. Dzięki temu dochodzi do lepszego zagospodarowania glukozy we krwi.
- Zwiększa wydajność fizyczną. Kości wydzielają osteokalcynę podczas ćwiczeń fizycznych. Witamina K łącznie z osteokalcyną pomaga mięśniom szkieletowym zużywać energię podczas ćwiczeń, zwiększając wydajność mięśni, a także wydłużając ich możliwy czas działania.
- Przeciwdziała zespołowi policystycznych jajników. Zespół policystycznych jajników charakteryzuje się nadmiarem hormonów tj. testosteron dehydropiandrosteron. Już 8-tygodniowa suplementacja witaminą K pozwala zmniejszyć objawy zespołu policystycznych jajników poprzez obniżenie stężenia tych hormonów w organizmie kobiet.
- Poprawia płodność u mężczyzn. Witamina K2 podnosi poziom testosteronu, dlatego może zwiększyć płodność u mężczyzn.
Niedobór witaminy K
Do niedoboru witaminy K u osób dorosłych dochodzi stosunkowo rzadko. Dzieje się tak, ponieważ znaczną część dziennego zapotrzebowania na tę substancję pokrywa syntezowana przez mikroflorę jelitową witamina K2, a pozostałą uzupełnia dostarczana z pokarmem witamina K1.
Mimo to w niektórych sytuacjach może dojść do obniżenia poziomu witaminy K w organizmie. Zdarza się to najczęściej w przypadku poważnych schorzeń jelit i wątroby, długotrwałej antybiotykoterapii oraz przyjmowaniu leków przeciwzakrzepowych, przeciwdrgawkowych i pochodnych kwasu salicylowego.
Na niedobór witaminy K mogą być także narażone osoby cierpiące na zespół złego wchłaniania, chorujące na celiakię, mukowiscydozę lub przewlekłe zapalenie trzustki oraz po poważnych zabiegach operacyjnych. Do obniżenia stężenia witaminy K częściej dochodzi również u osób niedożywionych lub stosujących dietę ubogą w zielone warzywa oraz tłuszcze. U noworodków przyczyną niedoboru witaminy K jest niedostatecznie wykształcony układ pokarmowy i w związku z tym niedostateczna ilość bakterii jelitowych produkujących ten związek.
Do objawów niedoboru witaminy K należą:
- Trudności w zatamowaniu nawet błahych krwawień
- Krwotoki z nosa bez wyraźnej przyczyny
- Krwawienie dziąseł nie tylko po szczotkowaniu
- Tendencje do siniaków i krwiaków
- Bardzo obfite lub długotrwałe miesiączki
- Długo gojące się rany
- Łamliwość kości
Nadmiar witaminy K
Podobnie jak do niedoboru, do przedawkowania witaminy K też dochodzi dość rzadko. Nadmiar witaminy K może być jednak niebezpieczny dla zdrowia i przyczynić się do zachwiania równowagi organizmu. Zbyt wysoki poziom witaminy K może dawać takie objawy jak:
- Nadmierne wydzielanie potu
- Rozpad krwinek czerwonych
- Niedokrwistość
- Uczucie gorąca
- U niemowląt żółtaczka i uszkodzenia tkanki mózgowej
Witamina K – naturalne źródła
Witamina K występuje przede wszystkim w produktach pochodzenia roślinnego. Najbogatsze źródła witaminy K to warzywa o zielonym kolorze, które zawierają dużą ilość chlorofilu, w tym: brokuły, jarmuż, szpinak, brukselka, sałata rzymska, lodowa, rukola, roszponka, kapusta włoska czy szparagi. Witaminę znajdziemy też w natce pietruszki, botwince, selerze naciowym, awokado, ogórkach, cukinii, bobie i groszku.
Witaminę K możemy także dostarczać spożywając warzywa i owoce tj. truskawki, brzoskwinie, kalafior, rzepę, ziemniaki, marchew czy karczochy. Znajdziemy ją również w orzechach, daktylach, produktach zbożowych, kaszy bulgur, oleju sojowym i topinamburze. Witaminę K zawierają też niektóre produkty pochodzenia zwierzęcego, choć występuje ona w nich w mniejszych ilościach. Są to: wątroba wołowa, jajka oraz mleko i jego przetwory.
Kiedy trzeba suplementować witaminę K?
Suplementacja witaminy K jest wymagana w przypadku zaobserwowania niepokojących objawów, które mogą wskazywać na jej niedobór. W takiej sytuacji należy skonsultować się z lekarzem, który po potwierdzeniu diagnozy zaleci zmianę diety oraz suplementację witaminy K. Zaleca się również przyjmowanie witaminy D3 z K2 by zapobiec kalcyfikacji czyli zwapnieniu naczyń krwionośnych i innych tkanek miękkich, gdyż zadaniem witaminy D jest zapewnienie odpowiedniego poziomu wapnia we krwi, a witamina K2 zapobiega odkładaniu się nadmiaru wapnia w tętnicach i narządach. Osoby z niedoborem witaminy K2 mają większe ryzyko zwapnienia naczyń krwionośnych. Jeśli suplementuje się witaminę D w powszechnie zalecanych ilościach, to nie ma konieczności stosowania dodatkowej porcji witaminy K w postaci suplementów diety. Jeśli spożywa się mało produktów zwierzęcych tj. produkty mleczne, wątróbka, jaja i stosuje się wysokie dawki witaminy D powyżej 4000-10000 jednostek dziennie to warto rozważyć włączenie suplementów z witaminą K2 w ilości 50-100 mikrogramów dziennie. Najlepszą formą witaminy K jest K2 MK 7. W sklepie Od Natury mamy dostępną witaminę D3 z K2 w kroplach Dr Jacobs’a w kapsułkach z firmy Singularis oraz w tabletkach z firmy Planeta Zdrowie. Witaminę K znajdziemy również w kompleksie z innymi witaminami rozpuszczalnymi w tłuszczach tj. ADEK z firmy Dr Jacob’s, Osavi czy Formeds. Dostępna jest również witamina K2 Mk7 w proszku firmy Formeds oraz w kapsułkach z firmy Singularis.
Witamina K jest bardzo bezpieczna dla naszego zdrowia i cechuje się znikomą toksycznością. Witamina D3 w połączeniu z K2 zwiększa gęstość kości, co powoduje że stają się mocne. Witamina D3 z K2 wpływa również na układ krążenia zapobiegając chorobom sercowo-naczyniowym. Suplementacja witaminą K2 może wspomagać utratę tkanki tłuszczowej brzusznej. Jeżeli zależy nam na wzmocnieniu kości i układu krążenia to łączenie witaminy D z witaminą K może być pomocne.
