Werbena pospolita, inaczej werbena lekarska to roślina należąca do rodziny werbenowatych. Surowcem werbeny jest ziele, które już od wielu lat wykorzystywane jest w ziołolecznictwie oraz medycynie chińskiej.
Jest to roślina dziko rosnąca na terenach Europy, Azji, Afryki i Ameryki Północnej. Rośnie do około 70 cm, ma lancetowate liście, a jej kwiaty są białe lub liliowe. Często jest uprawiana jako roślina ozdobna.
Właściwości werbeny
Ziele werbeny ma następujące właściwości:
- przeciwutleniające
- przeciwbakteryjne – etanolowe ekstrakty z łodygi, liści i korzeni werbeny mają działanie przeciwbakteryjne
- przeciwgrzybicze – ekstrakty metanolowe z liści werbeny wykazały właściwości przeciwgrzybicze
- przeciwzapalne – zbadano działanie odwaru z ziela werbeny na zapalenie dziąseł. Płukanie jamy ustnej przyniosło pozytywne efekty przeciwzapalne
- przeciwdrgawkowe, przeciwlękowe, uspokajające
- nasenne
- neuroochronne
- przeciwnowotworowe
- insektobójcze
Zastosowanie i działanie werbeny
Ziele werbeny lekarskiej wykorzystywane jest jako surowiec przeciwdrobnoustrojowy oraz wykrztuśny. Stosowane jest w leczeniu chorób górnych dróg oddechowych, głównie w stanach zapalnych gardła i zatok. W chorobach skórnych ziele werbeny stosuje się jako środek zmiękczający oraz przeciwzapalny i przeciwbakteryjny w leczeniu trudno gojących się ran, a także w zapaleniu dziąseł. Znane jest też działanie moczopędne ekstraktów z ziela tego surowca mające zastosowanie w chorobach nerek i pęcherza moczowego.
U kobiet surowiec stosowany jest w zaburzeniach menstruacyjnych, a u matek karmiących w celu pobudzenia laktacji. Tradycyjne zastosowanie werbeny lekarskiej w zaburzeniach funkcji układu nerwowego to leczenie depresji, bezsenności i dolegliwości lękowych. Ponadto werbena stosowana jest też w leczeniu chorób wątroby oraz w żółtaczce i zapaleniu pęcherzyka żółciowego. Ekstrakty z ziela werbeny lekarskiej stosowane są w zwalczaniu gorączki towarzyszącej przeziębieniom, mają też właściwości wspomagające w leczeniu malarii oraz reumatyzmu. Werbena może być również stosowana podczas nadczynności tarczycy, gdyż zmniejsza wydzielanie hormonów tarczycy oraz obniża poziom cholesterolu. Można ją stosować zewnętrznie do okładów na bolące stawy czy na trudno gojące się rany. W przekazach ludowych werbena określana jest jako zaczarowane ziele, które przynosi szczęście i odpędza złe moce. Indianie Ameryki północnej przypisywali jej moc wywoływania snów. Stosowana była także jako podstawowy składnik eliksirów miłosnych.
Dawkowanie werbeny:
Napar 1-2 łyżeczek ziela werbeny zalać szklanką gorącej wody, odstawić pod przykryciem na kwadrans. Spożywać 2 szklanki dziennie.
Nalewka Ziele werbeny zalać alkoholem etylowym 40% w proporcji 1:5, nalewka gotowa jest do spożycia po tygodniu. Spożywać 2-4 łyżeczek dziennie.
Zarówno napar jak i nalewkę można stosować do przemywania ran lub przepłukiwania gardła i jamy ustnej.
Przeciwskazania i możliwe działania niepożądane
Werbena pospolita nie powinna być spożywana przez kobiety w ciąży, ze względu na działanie obkurczające. Nie powinna być podawana osobom chorym na astmę lub o niskim ciśnieniu.
