Zmiany w ciele mamy
W trzecim semestrze coraz bardziej powiększa się brzuszek i piersi oraz pojawia się pierwsze mleko mamy tzw. siara. Kobieta może mieć problemy z przekręcaniem się z boku na bok, wstawaniem, schylaniem czy wiązaniem butów. Wiele kobiet pod koniec ciąży czuje narastające zmęczenie oraz problemy ze snem. Przyszłe mamy w tym okresie szybko przybierają na wadze, a ich skóra na brzuchu i piersiach bardzo się rozciąga. Warto zadbać o skórę stosując specjalne kremy przeciw rozstępom. Kobieta przybiera na wadze, macica powiększa się, a ruchy dziecka są coraz intensywniej odczuwane. Mogą pojawić się takie dolegliwości jak zgaga, skurcze łydek, czy ból kręgosłupa.
Dieta
Dieta w ostatnich miesiącach ciąży powinna nadal bazować na wysoko odżywczych i nieprzetworzonych produktach:
- węglowodanach złożonych, które dostarczą 55-60% zapotrzebowania na energię: grubych i drobnych kaszach, pełnoziarnistym pieczywie, ciemnych makaronach, ryżu, mąkach z pełnego przemiału, płatkach zbożowych i musli bez cukru oraz ziemniakach
- wartościowym białku, stanowiącym podstawowy budulec rosnącego organizmu dziecka: chudym mięsie, rybach, jajach, nabiale, warzywach strączkowych
- zdrowych tłuszczach: olejach tłoczonych na zimno, awokado, orzechach i pestkach, tłustych rybach morskich – podczas ciąży zapotrzebowanie na nienasycone kwasy tłuszczowe wzrasta aż o 50%
- warzywach i owocach – minimalne spożycie owoców w III trymestrze powinno wynosić 400 g na dobę, a warzyw 400 do nawet 600g.
Suplementacja
Ostatnie trzy miesiące ciąży to intensywny wzrost płodu, dlatego należy nadal dbać o odpowiednią ilość witamin. Warto suplementować witaminę C, która jest niezbędna do syntezy kolagenu. Proces ten jest bardzo istotny w ostatnich miesiącach ciąży, ponieważ kolagen zwiększa odporność błon płodowych na rozerwanie. Polecamy witaminę C1000 firmy Calivita, Formeds oraz Now. Także witamina E zmniejsza ryzyko przedwczesnego pęknięcia błon płodowych i przedwczesnego porodu. Jej niedobór może wiązać się z wystąpieniem zatrucia ciążowego – poważnego schorzenia objawiającego się nadciśnieniem tętniczym, obrzękami, białkomoczem. Dzienne zapotrzebowanie na witaminę E w ciąży wynosi 15–19 mg. Jej źródłami są m.in.: oleje roślinne, warzywa liściaste i strączkowe, produkty zbożowe, masło, mleko, jaja. Do końca ciąży należy kontynuować suplementację witaminy D3. Polecamy witaminę D Dr. Jacobs’a w kroplach oraz Singularis D5000 forte. Należy suplementować także kwasy Omega 3 oraz jod. Kwasy Omega 3 zapobiegają przedwczesnemu porodowi. Polecamy Olej Zinzino Balance Oil, Now Omega 3 oraz Jodavit. Na skurcze łydek pomoże magnez np. Formeds F Mag Cardio z potasem.
Aktywność fizyczna i styl życia
W trzecim trymestrze z można kontynuować aktywności tj.: spacery, nordic walking, marsze i fitness dla ciężarnych. Należy jednak zmniejszyć intensywność ćwiczeń, nie forsować się zbyt mocno i dostosować tempo oraz zakres ruchów do możliwości swojego ciała. Zaleca się szczególnie sporty odciążające kręgosłup i stawy:
- pływanie
- aqua aerobik
- jazdę na rowerku stacjonarnym
oraz te rozluźniające ciało przed porodem i wyciszające, uzupełnione o pracę z oddechem:
- jogę
- pilates
- zajęcia dla ciężarnych dostosowane do etapu ciąży.
W badaniach dowiedziono, że aktywność fizyczna w trakcie ciąży skraca czas porodu, zmniejsza związany z nim odczuwalny wysiłek oraz redukuje ryzyko wystąpienia komplikacji okołoporodowych.
Rozwój dziecka w trzecim trymestrze – najważniejsze wydarzenia:
- 28. tydzień ciąży – to czas, kiedy zaczyna się 3 trymestr ciąży, dziecko mierzy już około 36 centymetrów i waży ponad kilogram;
- 29. tydzień ciąży – dziecko ma coraz lepiej rozwinięty wzrok, a w jego jamie ustnej pojawiają się zalążki mlecznych zębów;
- 30. tydzień ciąży – maluch waży około 1,5 kg i ma coraz mniej miejsca; w tym czasie narządy płciowe są już dobrze wykształcone i wiadomo z całą pewnością, czy to chłopiec, czy dziewczynka;
- 31. tydzień ciąży – dziecko ustawia się w odpowiedniej pozycji do porodu, jego płuca cały czas się specjalizują;
- 32. tydzień ciąży – dziecko waży prawie 2 kg i zachowuje się już podobnie do noworodka;
- 33. tydzień ciąży – płuca dziecka są już ukształtowane, a w jego mózgu rozwija się ośrodek odpowiedzialny za mowę;
- 34. tydzień ciąży – dziecko waży już ponad 2 kg, ma ono doskonale ukształtowane płuca, a także układ pokarmowy;
- 35. tydzień ciąży – wszystkie organy dziecka są już w pełni wykształcone;
- 36. tydzień ciąży – dziecko waży 2,5 kg, dni mijają mu na spaniu, ssaniu kciuka, połykaniu wód płodowych i siusianiu;
- 37. tydzień ciąży – dziecko waży już prawie 3 kg i jeśli zostanie urodzone, nie zostanie uznane za wcześniaka;
- 38. tydzień ciąży – dziecko wygląda jak noworodek, jego organizm jest już gotowy do życia poza łonem matki, w oczekiwaniu na narodziny maluch przybiera na wadze;
- 39. tydzień ciąży – maluch wciąż rośnie i ma coraz mniej miejsca w brzuchu, w związku z czym wykonuje mniej ruchów;
- 40. tydzień ciąży – wreszcie dochodzi do wyczekiwanego przez parę szczęśliwego rozwiązania!
Rozwijające się dziecko zmienia swoją wagę i wielkość wraz z każdym tygodniem ciąży. Oto porównanie rozwoju płodu na przykładzie owoców i warzyw:
- 28 tydzień ciąży: 25 cm, 1,1 kg - sałata
- 29 tydzień ciąży: 26 cm, 1,25 kg - kapusta pekińska
- 30 tydzień ciąży: 27 cm, 1,4 kg - ogórek
- 31 tydzień ciąży: 28 cm, 1,6 kg - ananas
- 32 tydzień ciąży: 28 cm, 1,8 kg - dynia piżmowa
- 33 tydzień ciąży: 30 cm, 2 kg - główka kapusty
- 34 tydzień ciąży: 32 cm, 2,4 kg - melon Kantalupa
- 35 tydzień ciąży: 45 cm, 2,5 kg - sałata lodowa
- 36 tydzień ciąży: 46 cm, 2,8 kg - kokos
- 37 tydzień ciąży: 47 cm, 3 kg - por
- 38 tydzień ciąży: 48 cm, 3,1 kg - seler
- 39 tydzień ciąży: 49 cm, 3,25 kg - arbuz
- 40 tydzień ciąży: 50 cm, 3,5 kg - duża dynia
Trzeci trymestr to już ostatni dzwonek, by przygotować się do porodu. Warto słuchać „Wizualizacji”, które pomogą się odstresować. Polecamy również obejrzeć poradnik Dr Preeti Agrawal „Poród w harmonii z naturą”, który pozwoli lepiej przygotować się do porodu. Kobieta powinna zacząć kompletować wyprawkę dla dziecka, ale też dla siebie. Należy przygotować rzeczy, które będą potrzebne na oddziale i na sali porodowej i spakować je do walizki, by w momencie rozpoczęcia akcji porodowej nie szukać w pośpiechu niezbędnych elementów wyprawki do szpitala.
