Tarczyca inaczej gruczoł tarczowy jest jednym z największym gruczołów wydzielania wewnętrznego u człowieka. Przypomina ona kształtem motyla, zlokalizowana jest na przedniej części szyi i odpowiada za wydzielanie hormonów T4 (Tyroksyny), T3 (Trójjodotyroniny) i kalcytoniny. Te trzy hormony są rozprowadzane przez krew do wszystkich komórek naszego ciała. Hormony tarczycy odpowiedzialne są za nasilenie metabolizmu oraz za jego kontrolę. Trójjodotyronina kontroluje procesy przemiany materii, syntezy białek, ma wpływ na nasze samopoczucie. Jeżeli jej poziom jest zachwiany to nasze samopoczucie może się pogorszyć. Reguluje ona nasz układ nerwowy. Tyroksyna pomaga w wchłanianiu glukozy z układu pokarmowego, wpływa na hormony wzrostu, hormony płciowe, pobudza procesy utleniania i rozpady do tłuszczy. Kalcytonina reguluje gospodarkę wapniowo-fosforanową.
Co to jest nadczynność tarczycy?
Nadczynność tarczycy inaczej hipertyreoza jest to stan, kiedy tarczyca produkuje za dużo hormonów i może on być wywołany przez bardzo dużo różnych czynników. Nadczynność tarczycy dzielimy na pierwotną i wtórną.
Nadczynność pierwotna jest najczęściej występująca i jest ona związana ze zmianami w samej tarczycy.
O wtórnej nadczynności mówimy, kiedy tarczyca jest pobudzana do wydzielania hormonów przez czynniki zewnętrzne.
Jakie są objawy nadczynności tarczycy?
Jeśli zauważysz u siebie następujące objawy, może to świadczyć o nadczynności tarczycy:
- wzmożona przemiana materii i chudnięcie
- obniżenie masy i siły mięśni
- nerwowość, nadmierna drażliwość, problemy z koncentracją
- zwiększona potliwość i uczucie gorąca
- duszności nawet po niewielkim wysiłku (zadyszka wysiłkowa)
- mocne drżenie palców
- kołatanie serca, tachykardia
- łamliwość i osłabienie włosów i paznokci
- przekrwienie skóry
- nadciśnienie tętnicze
- problemy z układem pokarmowym i biegunki
- utrata libido, rzadkie miesiączki
- bolące i łzawiące oczy
- zwiększone ryzyko złamań kości i osteoporozy
- powiększona tarczyca, powiększenie obwodu szyi tzw. wole i ucisk w tej części ciała
Zwiększenie rozmiarów tarczycy sprawia, że uciskane są drogi oddechowe i tchawica co może objawiać się dusznościami
Objawy nadczynności tarczycy są bardziej nasilone u osób młodszych niż u osób starszych.
Przyczyny nadczynności tarczycy
Nadczynność tarczycy 5 razy częściej dotyka kobiet niż mężczyzn.
Przyczyn nadczynności tarczycy może być wiele m in.:
ciąża, choroba Gravesa-Basedova, choroba Plummera, choroby przewlekłe tarczycy, spożywanie zbyt dużych ilości jodu, stosowanie zbyt dużych dawek hormonów w przebiegu niedoczynności tarczycy, guzki przysadki mózgowej.
Choroba Gravesa Basedowa jest to choroba, która polega na tym, że organizm człowieka wytwarza przeciwciała czyli komórki układu odpornościowego, które pobudzają tarczycę do produkcji hormonów. W chorobie Gravesa-Basedova charakterystyczna jest tzw. orbitopatia tarczycowa czyli wytrzeszcz gałek ocznych, co jest spowodowane rozrostem tkanek oczodołu. Może się pojawić również obrzęk powiek i spojówek, wrażliwość oczu na wiatr i dym oraz pieczenie oczu. Może pojawić się również światłowstręt, uczucie piasku pod powiekami, pogorszenie ostrości widzenia. Nadczynność tarczycy może pojawić się również w przebiegu choroby Plummera. Jest to choroba polegająca na pojawieniu się guzków w tarczycy, które wytwarzają dodatkowe ilości hormonów tarczycy. Niektóre leki mogą zwiększyć ryzyko nadczynności tarczycy np. Amiodaron, który jest stosowany przy zaburzeniach pracy serca, a także Lit, który jest wykorzystywany jako środek stabilizujący nastroju.
Jakie badania zrobić, jeśli podejrzewamy u siebie nadczynność tarczycy?
Należy zbadać w laboratorium poziom poszczególnych hormonów we krwi:
- hormonu tyreotropowego (TSH)
- wolnej trójjodotyroniny (FT3)
- wolnej tyroksyny (FT4)
W przypadku nadczynności tarczycy mamy do czynienia w przypadku podniesionych poziomów hormonu FT3 i FT4. Może występować też obniżony poziom TSH. Jeżeli wyniki wskażą na nadczynność tarczycy, wtedy lekarz zleci wykonanie USG tarczycy, a także oznaczenie przeciwciał przeciwtarczycowych w surowicy .
Leczenie nadczynności tarczycy.
Nadczynność tarczycy związana jest z przyspieszonym metabolizmem, dlatego należy wprowadzić dietę wysokokaloryczną. Powinniśmy dostarczać więcej kalorii niż wynika z naszego zapotrzebowania, masy ciała, aktywności i wieku. Należy sięgać po zdrowe produkty, które są zdrowym źródłem tłuszczu tj. orzechy, pestki, nasiona, avocado, oleje roślinne tj. sezamowy, konopny, lniany, z czarnuszki, z wiesiołka czy rokitnikowy. Sprawdza się również suszone owoce. Jeśli już uporamy się z nadczynnością tarczycy, to należy wrócić do standardowej kaloryczności posiłków, aby nie doprowadzić do nadwagi i otyłości. Osoby z nadczynnością tarczycy powinny również spożywać pełnowartościowe białko np. tłuste ryby morskie tj. dziki łosoś, śledź czy też sardynki. Po tłuste ryby warto sięgać dwa razy w tygodniu. Można spożywać również mięso drobiowe, nasiona roślin strączkowych tj. biała fasola, bób, ciecierzyca i soczewica. Warto wprowadzić do diety probiotyki np. Probiotics Esencja probiotyczna czy Probiotica. Przy nadczynności tarczycy występuje często wzrost ciśnienia krwi, dlatego należy ograniczyć ilość spożywanej soli do 5 g dziennie. Osoby z nadczynnością powinny wykluczyć z diety napoje z zawartością kofeiny tj. kawa, czy napoje energetyczne, dlatego że te produkty jeszcze bardziej pobudzają nasz organizm. Należy również wprowadzić do diety odpowiednią suplementację tj. Bellmeda Selen+Zink , Formeds Selen, Witamina C np. Calivita C1000, Formeds C1000 w proszku lub liposomalna witamina C Ascolip, witamina E i polifenole. W nadczynności organizm pracuje na pełnych obrotach, dlatego ma zwiększone zapotrzebowanie na witaminy i składniki mineralne. Stosowanie antyoksydantów może być pomocne w obniżeniu hormonów tarczycy, dlatego warto jak najczęściej sięgać po świeże warzywa i owoce. Witaminy e dostarczymy natomiast z olejów roślinnych tj. np. Oliwa z oliwek oraz w pestkach dyni, nasionach słonecznika, migdałach, orzechach laskowych. Selen dostarczymy spożywając ryby morskie i owoce morza i jajka.
Aby wspomóc prawidłową pracę tarczycy warto pić zioła na nadczynność tarczycy. 2 łyżki stołowe ziół należy zalać 2 szklanami wrzącej wody i zaparzać pod przykryciem około 15 minut i pić 20 minut przed posiłkiem. Suplementy, które poprawiają funkcjonowanie tarczycy to Now Thyroid Energy oraz Swanson Thyroid Essentials.
Nadczynność tarczycy wg totalnej biologii.
Tarczyca jest organem związanym z czasem, szybkością, równowagą, rytmem, ochroną i metabolizmem. Jest też związana z termoregulacją. W Totalnej Biologii jest klasyfikowana jako pierwszy organ układu pokarmowego, gdyż odpowiada za szybkość. Od jej działania zależy czy człowiek zdąży złapać kęs, rzeczywisty lub symboliczny. Czy potrafi schwytać coś, za czym goni.
Nadczynność tarczycy częściej dotyka kobiet, niż mężczyzn. Istnieje pogląd, że jest ona związana z nadmiernym wyrażaniem emocji, podczas gdy niedoczynność wiąże się z unikaniem wypowiedzi.
Nadczynność pojawia się gdy człowiek ma wrażenie, że jest zbyt wolny i powinien przyspieszyć, szybciej reagować, szybciej działać, szybciej dawać sobie radę. Wówczas poziom hormonów tarczycy wzrasta po to, by przyspieszyć metabolizm, co skutkuje szybszym spalaniem i większym zapotrzebowaniem energetycznym. Hormony tarczycy regulują każdy aspekt przemiany materii, od tętna do spalania kalorii.
Osoba cierpiąca na nadczynność tarczycy przywiązuje zbyt dużą wagę do sfery działania. Jest przekonana, że jest zmuszona do tworzenia życia tych, których kocha, chociaż wewnętrznie ma pragnienie tworzenia swojego własnego życia, na co nie zawsze sobie pozwala. Działa, ale nie sprawdza swoich własnych potrzeb zanim do tego działania przejdzie. Bardzo często chce coś komuś udowodnić i działa z pozycji pragnienia zasłużenia na miłość z zewnątrz. Ma przy tym wrażenie, że nie potrafi działać wystarczająco szybko, ma związane ręce, albo rzucane kłody pod nogi. Zbyt usilne zadowalanie innych może spowodować poczucie nieudolności i nieadekwatności. Często też nie spotyka się z uznaniem otoczenia, co powoduje pojawienie się poczucia krzywdy i bycia niedocenionym. Osoba z nadczynnością tarczycy odczuwa presję szybkiego działania, ciągle się spieszy i kontroluje czas, żeby się nie spóźnić.
Nadczynność tarczycy może pojawić się w wyniku przekonania, że osiągnięcia, ciężka praca i sukces pozwolą uzyskać miłość. Taka postawa może wynikać z doświadczeń z dzieciństwa, jeśli rodzice warunkowali okazywanie miłości i swego zainteresowania stopniami i wynikami osiąganymi w szkole i na zajęciach dodatkowych. Niepowodzenie mogło skutkować karą, opuszczeniem lub nie otrzymaniem miłości czy odrzuceniem. Taki człowiek zaczyna utożsamiać miłość z pracą i wyczerpaniem. Ciągle stara się być lepszy i ciągle ma wrażenie, że robi za mało i zbyt wolno.
W przypadku tej dolegliwości warto przepracować zagadnienia zasługiwania na miłość, pozwalania sobie na niedoskonałość, poczucie własnej wartości czy umiejętność relaksowania się.
