Czemu służy stres?
Stres jest jednym z kluczowych pojęć współczesnej psychologii. Zważywszy na to, jak często stres jest obecny w życiu zawodowym dorosłego człowieka, warto zapoznać się z jego tematyką oraz metodami zwalczania jego bezpośrednich i pośrednich skutków.
Z punktu widzenia ewolucji stres jest nam potrzebny w sytuacjach zagrożenia życia. Gdy pojawia się niebezpieczeństwo, cały nasz organizm mobilizuje się w myśl strategii walcz albo uciekaj. Nasze zmysły są przystosowane do takiego funkcjonowania, tylko w przypadku jeżeli sytuacja stresowa szybko dobiega końca. Problemem dla organizmu jest, gdy sytuacja stresowa utrzymuje się przez dłuższy czas. Nasz układ odpornościowy staje się coraz słabszy, bo nie ma gdzie się zasilać. Organizm stale jest gotowy na radzenie sobie z “niebezpieczeństwem”. A odporność organizmu na wirusy czy bakterie nie jest priorytetem - gdy walczymy o życie. Odporność i inne funkcje naszego ciała pozostają więc na dłużej wyłączone.
Właśnie dlatego według badań przeprowadzonych przez Amerykańskie Stowarzyszenie Psychologiczne, dzisiaj blisko 90% chorób jest bezpośrednio lub pośrednio powodowanych przez stres.
Ta pierwotnie tak bardzo ważna i potrzebna reakcja naszego organizmu, poprzez najróżniejsze patologie nowoczesnej cywilizacji, stała się naszą największą zgubą. Martwimy się o mnóstwo rzeczy, które w żaden sposób nie są związane z zagrożeniem naszego życia. Naukowa organizacja APA (American Psychologist Association) przeprowadziła badania, na podstawie których określiła czynniki, którymi stresujemy się najczęściej.
Oto wyniki tego badania:
1. Pieniądze (78% badanych)
2. Obowiązki domowe (67% badanych)
3. Praca (60% badanych)
4. Zdrowie (56% badanych)
5. Związki (56% badanych)
6. Terroryzm (43% badanych)
W większości wymienionych wyżej obszarów życiowych stres wynika z wygórowanych oczekiwań, jakie nowoczesny model społeczeństwa nakłada na nasze barki.
Jak radzić sobie ze stresem?
Aby efektywnie, stale i trwale radzić sobie ze stresem, trzeba wdrożyć w swoje życie wiele nawyków, przekonań na 3 różnych poziomach. Jest to praca długotrwała, wymaga ona wiele cierpliwości, dlatego wraz z rozpoczęciem wdrażania nowych nawyków, przekonań proponujemy wsparcie w postaci suplementów, które sam odłączysz ze swojej diety, kiedy poczujesz, że jesteś już gotowy/a!
Wyróżniam 3 poziomy:
Poziom 1 – Świat zewnętrzny
Poziom 2 – Świat wewnętrzny – ciało
Poziom 3 – Świat wewnętrzny – umysł
Wszystkie poziomy są równie ważne, gdyż harmonia między tymi trzema poziomami gwarantuję nam życie bez długotrwałego stresu.
Świat zewnętrzny
To czym się otaczamy (ludzie, miejsca) wpływa na nas – jak się czujemy, jak się zachowujemy. Być może zauważyłeś/zauważyłaś, że jak tylko jedziesz: na wycieczkę w góry, nad morze czy do lasu od razu czujesz się spokojniejszy/a. Natura, cisza, relaksujący śpiew ptaków, szum fal, szelest liści uspokajają nas w odróżnieniu od gwaru miasta, krzyku, trąbienia i spalin. Te drugie środowisko powoduje, że stali jesteśmy w napięciu, gdzieś się śpieszymy. Dlatego w pierwszej kolejności w celu poradzenia sobie ze stresem warto przyjrzeć się naszemu otoczeniu:
- Czy na co dzień masz kontakt z naturą?
- Czy otaczające Cię osoby wypełniają Cię uśmiechem, radością, energią czy wręcz przeciwnie?
- Czy czujesz, że w Twoim życiu jest harmonia między pracą, a czasem wolnym?
- Czy czas wolny wypełniasz czynnościami sprawiającymi Ci radość, swoim hobby?
- Czy miejsce w którym żyjesz jest sprzyjające odpoczynkowi?
Zmiana w tym zakresie czasami wymaga podjęcia trudnych decyzji, jednak są to istotne zmiany (zmiana pracy, zmiana partnera, zmiana miejsca zamieszkania) do wprowadzenia, by zmienić styl życia.
Daj sobie czas na przemyślenia nad wymienionymi pytaniami i nazwij te elementy Twojego świata zewnętrznego i stylu życia, które okazują się być czynnikami wywołującymi stres.
Świat wewnętrzny - Ciało
Jak zadbać o nasze ciało, aby było ono bardziej odporne na stres? Aby nasze ciało było bardziej odporne, musimy zadbać o cztery aspekty: dietę, relaks, aktywność fizyczną, sen.
Jeżeli nawet poobserwujesz swoje ciało, zauważysz, że zmienia się ono pod wypływem napięcia. Kuli się, napina się, zaczynają dokuczać bolące stawy, mięsnie – jesteśmy przemęczeni. To przemęczenie bierze się z ciągłego napięcia (stresu) w ciele. Stąd warto relaksować swoje ciało z napięć. Można to robić poprzez aktywność fizyczną, jak i relaks. Sam musisz wyczuć co w danym momencie Twoje ciało potrzebuje. Gdyż to harmonia między aktywnością a relaksem, jest idealnym stanem dla Twojego ciała.
Zadbaj o swoją dietę, znajdziesz na naszym blogu wiele artykułów o diecie, zapraszamy do ich przeczytania. Lub umów się na konsultacje z psychodietetyczką w celu ustalenie zindywidualizowanej diety.
Relaks
Jednym z moich ulubionych form relaksu jest autohipnoza, jednak zanim dojdziesz do poziomu w którym sam jesteś w stanie wejść w hipnozę. Polecam osobom transe/relaksacje. Umów się na spotkanie, poznaj metodę i codziennie po 30 min. w ciągu dnia będziesz czuł/a się tak, jakbyś zrobił/a sobie drzemkę 2 godzinną.
Prostym domowym sposobem na relaks jest kąpiel przy świecach, relaksujących zapachu olejków eterycznych, z książką, która rozluźni i wzmocni. Szczególnie polecamy tu książki rozwojowe. Pamiętaj stajesz się tym, co czytasz, czym się otaczasz. Po kąpieli sięgnij po ulubiony, naturalny olejek i podaruj sobie masaż, poczuj jak bardzo ciało potrzebuje własnego dotyku i ile daje on przyjemności.
Sięgnij też po profesjonalny masaż. Masaż raz w miesiącu jest optymalny dla ciała, aby przeciwdziałać tworzeniu się stałych napięć w ciele, w szczególności w ramionach, barkach, głowie. Niestety sami nie mamy dostępu do wszystkich partii ciała i nie jesteśmy ich w stanie z odpowiednią siłą wymasować.
Polecana aktywność fizyczna
Szczególnie polecam tą aktywność fizyczną, gdyż otwiera ona nasze ciało, tym samym uwalniając je z napięć. Jest to aktywność w której prowadzący zachowuje równowagę między aktywnością, a relaksem. W jodze pięknie uczysz się obserwować swoje ciało i poznajesz jego możliwości.
Bieg czy inne formy aktywności
Polecam dla osób, które są potrzebują wysiłkowej formy rozluźnienia, w której wyłączą się i skupią na swoim ciele. Ważne, aby aktywność ta nie budowała agresji (np. Box) czy nie była przy głośnej muzyce, gdzie zagłuszone są myśli i doznania z ciała. Ten czas spędzaj w ciszy słuchając ciała i umysłu.
Sen
Zadbaj o to, aby przynajmniej 30 min. przed zaśnięciem i położeniem się do łóżka odłożyć komórkę (najlepiej w innym pokoju niż sypialnia) i nie oglądać filmów (jak już musisz to coś pozytywnego). Daj sobie te 30 min. na podsumowanie dnia w głowie, rozmowę, książkę, wyrównanie oddechu. Warto, aby sen był regularny. Postaraj się, aby zasypiać i wstawać o tej samej godzinie każdego dnia oraz zapewnij sobie 8 godzin snu.
Pamiętaj, że ostatni posiłek powinien być spożyty 2 godziny przed zaśnięciem. Dzięki temu Twój sen będzie głębszy i rano obudzisz się wypoczęty/a!
Świat wewnętrzny – Umysł
Nasz umysł determinuje czy odbierzemy daną sytuację jako stresową czy nie. To on decyduje czy daje tej sytuacji nad sobą zapanować czy doświadczając jej pozostaje przy swoim – spokoju, równowadze. A to jak działa nasz umysł, zależy on naszych możliwości, przekonań, wewnętrznego krytyka i podejścia do sytuacji. Jak pracować z umysłem, dowiedzie się poniżej.
Warto wesprzeć swoją drogę zmiany suplementami, szczególnie polecam osobom prowadzący stresogenny tryb życia, aby sięgnęły po zioła takie, jak: Waleriana, Herbistress, Ashwaghanda.
Przy jednorazowych sytuacjach stresujących polecamy nosić w torebce Rescue Remedy i zażywać według potrzeb.
Przekonania
Nasze przekonania pokazują nam w jaki sposób widzimy świat/sytuację. Przykładowo: Po dwóch miesiącach poświęcenia całych dni na naukę idziesz na egzamin i mówisz sobie w myślach „Nic nie umiem”. Wiadomo, że będziesz się stresować z takim przekonaniem o sobie.
Przykład pokazuje, że często przekonania nie mają podstaw w rzeczywistości. Tylko wymysł naszego własnego umysłu buduje w nas uczucie stresu.
Jak przekonać się o swoich przekonaniach i je zmienić?
Jeśli chcemy poznać odpowiedź na pytanie jak zmienić sposób myślenia, musimy przede wszystkim poznać jego zawartość. Nie możemy pracować nad czymś, czego nie jesteśmy świadomi. A często już samo uświadomienie sobie przekonań, które utrzymujemy w swojej głowie, wystarczy aby zrozumieć, jak bardzo nieprzydatne one dla nas były.
Ćwiczenie “Odkrywanie przekonań”
Czas trwania: ok. 10 minut
Przygotuj kartkę papieru i długopis lub prosty notatnik na komputerze albo telefonie. Zadawaj sobie po kolei każde z poniższych pytań i zapisuj wszystkie odpowiedzi, jakie przychodzą Ci do głowy (niezależnie od tego, czy dane przekonanie będzie pozytywne, czy negatywne). Dopiero gdy wypiszesz już wszystkie pomysły w odpowiedzi na dane pytanie, przejdź do następnego.
- Co myślę o sobie?
- Co myślę o życiu?
- Co myślę o świecie?
- Co myślę o swoich możliwościach?
- Co myślę o swojej przeszłości?
- Co myślę o swojej przyszłości?
- Co myślę o ludziach?
- Co myślę o pracy?
- Co myślę o swojej pracy?
- Co myślę o pieniądzach?
- Co myślę o miłości?
To oczywiście tylko kilka przykładów pytań, które możesz sobie zadać. Po zakończeniu ćwiczenia zatrzymaj się na chwilę przy każdej odpowiedzi i zastanów się, jak taki sposób myślenia wpływa na Twoje życie.
W każdym przypadku zadaj sobie dwa pytania:
- Jak się czuję, gdy tak myślę?
- Jak to myślenie wpływa na moje zachowanie?
Zrozumienie tego, jak ograniczające przekonania wpływają na Twoje życie jest często przełomowym momentem w pracy nad nimi. To okazja do tego, aby uświadomić sobie jak Twój świat wewnętrzny tworzy to, czego doświadczasz w świecie zewnętrznym.
Te przekonania, które wpływają na Ciebie w najbardziej niekorzystny sposób zaznacz krzyżykiem. Nimi zajmiesz się w pierwszej kolejności.
Etap 2: Cykl zmiany przekonań
Jak zmienić myślenie? Na pewno nie da się tego wymusić. To proces, który trwa. Raz krócej, raz dłużej. Niezależnie od tego, czy praktykujesz metody rozwoju osobistego czy nie, Twoje myślenie ewoluuje cały czas, w naturalny sposób. Ćwiczenia, które proponuję z pewnością przyspieszą ten proces, ale pamiętaj, że nie ma dróg na skróty. Żadna metoda nie sprawi, że ominiesz etapy, które są nieodłączną częścią naturalnego cyklu zmiany przekonań.
Pomiędzy tymi dwoma stanami umysłu są jeszcze dwa kroki, do których trzeba podejść z pełną cierpliwością i szacunkiem.
Zobaczmy, jak to wygląda na przykładzie przekonania “Ludziom nie warto ufać”
1. Na tym etapie jesteś przekonany, że przekonanie “Ludziom nie warto ufać” jest prawdziwe i w ogóle tego nie podważasz.
2. Krok drugi (wątpliwość) to stan, w którym już nie jesteś taki pewien co do prawdziwości swojego przekonania. W Twojej głowie otworzyła się możliwość, zgodnie z którą ten sposób myślenia wcale nie musi być prawdziwy. Nie oznacza to jeszcze, że już w taką myśl nie wierzysz. Na razie po prostu dopuszczasz możliwość, że wcale tak nie musi być. Uwolniłeś się od ślepego patrzenia w stylu “Tak jest i koniec kropka”.
3. Krok trzeci (otwartość) to stan, w którym otwierasz się na nową, inną myśl. Przykładowo, jeśli wierzyłeś, że nie warto ufać ludziom, na tym etapie zaczynasz rozważać prawdziwość przekonania “Są ludzie, którym warto zaufać” (zwróć uwagę na to, że nie proponuję przekonania zupełnie przeciwnego. Wmawianie sobie, że “Wszystkim warto ufać” byłoby tak samo oszukiwaniem siebie, jak w przypadku przekonania “Nikomu nie warto ufać”). Zaczynasz sprawdzać nową myśl w praktyce, zastanawiasz się jak może ona wpływać na Twoje życie. Obserwujesz swoje odczucia i reakcje związane z nowym sposobem myślenia, choć jeszcze nie jesteś pewien czy to faktycznie prawda.
4. Dopiero gdy uznasz, że chcesz uczynić nowe przekonanie częścią swojego światopoglądu - zaczynasz w nie wierzyć. Na tym etapie “Są ludzie, którym warto zaufać” staje się dla Ciebie oczywistą prawdą.
Świadome przejście przez cykl zmiany przekonań.
Zapewne zastanawiasz się, jak z punktu pierwszego sprawnie przejść do punktu czwartego, jak zmienić myślenie - w praktyce.
Wewnętrzny krytyk
Praca z wewnętrznym krytykiem nie jest łatwa, gdyż wewnętrzny krytyk to najprawdopodobniej głos naszych rodziców, wychowawców, nauczycieli, którzy krytykując nas chcieli dać nam motywację do działania.
Wewnętrzny krytyk jest pozytywną cechą, ma na celu dążenie do doskonałości, spełnianie ambicji i motywowanie do rozwoju. Niestety, gdy jest on zbyt krytyczny czy zbyt częsty powoduje on niską samoocenę, spadek motywacji, chęci, zmęczenie.
Ważne jest, aby zauważyć, kiedy krytyk włącza się w naszej głowie i znaleźć alternatywny sposób na zmotywowanie siebie do działania. Nie polecam negować krytyka, ale nauczyć się z nim pracować, współgrać.
Stosunek do sytuacji
Jak to jest, że różne osoby w obliczu tej samej sytuacji zachowają się bardzo różnie? Przykładowo: Osoba A zostaje zwolniona w pracy ze względu na masowe zwolnienia. Buduje się w niej czarny scenariusz, że nie będzie mieć jak spłacić kredytu na mieszkanie, zabiorą jej mieszkanie, nie będzie mieć gdzie mieszkać itp. Przy tej samej sytuacji osoba B skupia się na pozytywnych aspektach swojej sytuacji – mam duże doświadczenie, dostanę pozytywne referencje, na pewno szybko znajdę pracę itp.
Jak sam możesz zauważyć to od Ciebie zależy w jakim kierunku popłyną Twoje myśli. Stąd polecam, aby od tej pory obserwować je, w jakim kierunku one płyną – czy konsekwencje tych myśli będą dla Ciebie pozytywne czy negatywne.
Jedną z lepszych metód obserwacji własnych myśli i odczuć jest medytacja. Szczególnie ją polecam.
Podsumowując…
Stres jest złożonym problemem i żadna tabletka nie wyleczy go, ale na pewno wesprze Twoją pracę i zmianę. Bardzo polecam zadbać o wszystkie trzy poziomy, gdyż tylko pracując równocześnie z trzema poziomami jesteśmy w stanie pozbyć się długotrwałego stresu.
