Pierwszy trymestr ciąży liczy się od 1 dnia ostatniej miesiączki poprzedzającej zapłodnienie. Jest to okres między 1, a 13 tygodniem ciąży.
Zmiany w ciele mamy
Najczęściej pierwszym objawem ciąży jest spóźniająca się miesiączka. Wiele kobiet obserwuje u siebie także inne charakterystyczne objawy, np.:
- bolesność i obrzęk piersi,
- metaliczny smak w ustach,
- nudności i wymioty,
- wyczulony węch i zmiana apetytu,
- zmęczenie, zadyszka, senność i zmienne nastroje.
Objawy te spowodowane są zmianami hormonalnymi. Aby złagodzić problemy trawienne, przyszła mama powinna spożywać więcej błonnika i unikać produktów wzdymających. Nudności pomogą złagodzić napary z imbiru. Może pojawić się też częste oddawanie moczu, trądzik, gorsza kondycja skóry oraz bezsenność. U przyszłej mamy powiększa się macica i rozciągają się mięśnie dna miednicy i brzucha. Na pierwszą wizytę do lekarza najlepiej udać się między 6-8 tygodniem od ostatniej miesiączki. Nie należy zwlekać zbyt długo z tą decyzją. Do 10 tygodnia kobieta powinna wykonać niezbędne badania z krwi i moczu.
Dieta
Przyszła mama powinna zdrowo się odżywiać. Dieta powinna być bogata w owoce i warzywa, które dostarczają wielu witamin i składników mineralnych. Warto spożywać pieczywo pełnoziarniste, zdrowe tłuszcze, produkty mleczne, kasze, jajka, chude mięso, ryby z naturalnych łowisk. W ciąży zwiększa się objętość krwi, w związku z czym spadają wartości żelaza. Należy dostarczać żelazo w produktach tj.: żółtko jaja, fasola, kasza gryczana, jęczmienna, płatki owsiane, jęczmienne, gryczane, pieczywo razowe oraz żytnie, natka pietruszki, suszone morele i śliwki, rodzynki, brokuły. Produkty te należy łączyć z tymi zawierającymi witaminę C, która ułatwi przyswajanie żelaza np.: papryka, brukselka, porzeczki, kalafior, szpinak, truskawki, cytryna, kapusta- kiszona i świeża, pomidory.
W pierwszym okresie ciąży warto pić ziołowe herbatki, w skład w których wchodzić będą:
- imbir (łagodzi nudności i wymioty – w postaci naparu lub przyprawy),
- mniszek lekarski (ułatwia trawienie),
- melisa (uspokaja),
- nagietek (zapobiega poronieniom),
- pokrzywa (zawiera żelazo i dużo witamin),
- rumianek (uspokaja, ułatwia trawienie).
Trzeba unikać przetworzonej żywności, cukru, konserwantów i barwników. Należy pamiętać także o piciu wody (nawet 2,5 litra dziennie). Zaleca się też, aby kobiety w ciąży nie jadły np. surowych ryb, serów pleśniowych i niepasteryzowanego mleka. Bezwzględnie należy wyeliminować z diety alkohol.
Suplementacja
Należy wykonać morfologię krwi. Jeżeli po badaniach okazało się, że kobieta ma niedobór żelaza, jodu albo witaminy D3, lekarz przepisze jej odpowiednie suplementy dla ciężarnych. Cały czas powinna kontynuować także stosowanie kwasu foliowego lub jego pochodnych w dziennej dawce 0,4 mg. Polecamy witaminę Singularis D 5000 forte, Dr Jacob’s D3 2000, Calivita Iron Plus Żelazo, Jodavit oraz Bellmeda kwas foliowy Methylfolat czy Colfarm Max kwas foliowy. Warto sięgnąć również po kwasy tłuszczowe tj. Now Omega 3, Olej Zinzino czy Tran z sardeli peruwiańskich.
Aktywność fizyczna i styl życia
Jeżeli kobieta przed ciążą prowadziła aktywny tryb życia, nie musi rezygnować ze sportu. Jeśli natomiast przed ciążą niewiele się ruszała, warto zwiększyć aktywność fizyczną tj. spacery na świeżym powietrzu, delikatne ćwiczenia. W 1. trymestrze ciąży można bezpiecznie spacerować i chodzić z kijkami albo wybrać się na basen. Warto także pomyśleć o jodze dla przyszłych mam, która dodatkowo pomoże się wyciszyć, albo o pilatesie przygotowującym ciało do porodu. Bardzo ważny jest również częsty odpoczynek i zdrowy co najmniej 8 godzinny sen.
Kobieta, która jest w pierwszym trymestrze ciąży, powinna o siebie zadbać. Nie wolno jej:
- korzystać z sauny i jacuzzi,
- palić papierosów,
- poddawać się niektórym zabiegom kosmetycznym,
- przebywać w pomieszczeniach z palaczami,
- stosować większości leków,
- uprawiać forsujących i ekstremalnych sportów,
- używać niektórych kosmetyków.
Rozwój dziecka w pierwszym trymestrze – najważniejsze wydarzenia:
- 3 tydzień ciąży – zapłodnienie;
- 4 tydzień ciąży – implementacja zarodka, wytworzenie listków zarodkowych;
- 5 tydzień ciąży – zaczyna się kształtować serce oraz cewa nerwowa;
- 6 tydzień ciąży – wykształcenie układu pokarmowego, układu wydalniczego i układu krążenia (w tym także serca);
- 7 tydzień ciąży – wykształcenie kończyn, dalszy rozwój serduszka i mózgu;
- 8 tydzień ciąży – dalszy rozwój kończyn i mózgu, wykształcenie twarzy;
- 9 tydzień ciąży – dalszy rozwój układu nerwowego i mózgu, a także innych narządów;
- 10 tydzień ciąży – kończy się okres zarodkowy, a zaczyna płodowy, serce dziecko zaczyna głośno bić;
- 11 tydzień ciąży – dynamiczny rozwój układu nerwowego i narządów zmysłów, płód wykonuje dużo ruchów rękami i nogami, a także zaciska piąstki;
- 12 tydzień ciąży – płód potrafi się uśmiechać i ssać kciuka
- 13 tydzień ciąży – to czas, kiedy kończy się 1 trymestr ciąży.
Rozwijający się zarodek zmienia swoją wagę i wielkość wraz z każdym tygodniem ciąży. Oto porównanie rozwoju dziecka na przykładzie owoców i warzyw:
5 tydzień ciąży: 2 mm - ziarno sezamu
6 tydzień ciąży: 4 mm - ziarnko groszku
7 tydzień ciąży: 7 mm - jagoda
8 tydzień ciąży: 1,5 cm - malina
9 tydzień ciąży: 2 cm - wiśnia
10 tydzień ciąży: 3 cm - orzech włoski
11 tydzień ciąży: 5 cm, 8 g - figa
12 tydzień ciąży: 6 cm, 10 g - limonka
13 tydzień ciąży: 7 cm, 18g – mandarynka
Pierwszy trymestr ciąży to dobry czas na zgłębienie wiedzy na temat ciąży i macierzyństwa. Pozwoli to przyszłej mamie lepiej przygotować się do przebiegu ciąży i porodu oraz uspokoić się psychicznie. Polecamy szczególnie książkę dr Preeti Agrawal „Odkrywam macierzyństwo” oraz Poradnik „Zdrowa dieta” ze zdrowymi i smacznymi przepisami na czas ciąży. Pierwszy trymestr ciąży to dobry czas, by zacząć bardziej dbać o siebie, rozważyć zmiany w diecie, suplementować kwas foliowy, zadbać o ruch na świeżym powietrzu i regenerujący sen.
